Bắt nạt công sở có thể xảy ra ở mọi nơi, từ không gian công cộng, trường học đến nơi làm việc. Một vấn đề nghiêm trọng, tương đương với vấn đề bạo lực học đường, chính là tình trạng bắt nạt tại nơi làm việc. Những nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng tỷ lệ bắt nạt ở nơi làm việc ở các nước châu Á cao hơn mức 11% so với các nước ở châu Âu và Úc mà họ đã khảo sát.
Đáng tiếc là trong những môi trường nơi chúng ta nên khuyến khích sự học tập, sự sản xuất và sự phát triển cá nhân, lại tồn tại những hành vi và hành động gây tổn thương giữa các cá nhân. Hiểu rõ về bắt nạt công sở là một bước quan trọng để giảm thiểu và loại bỏ hiện tượng này.
Vậy, bắt nạt công sở là gì và làm thế nào để đối phó với nó?
Bắt nạt công sở là gì?
Tương tự như bạo lực học đường hoặc bắt nạt tổng thể, bắt nạt công sở xảy ra khi một cá nhân hoặc một nhóm người tại nơi làm việc gây tổn thương về mặt tâm lý hoặc thể chất đối với người khác, có thể là cả hai khía cạnh.
Bắt nạt công sở hiển diện dưới nhiều hình thức khác nhau, thể hiện của nó có thể rất tinh tế, đôi khi khó nhận biết. Đặc biệt, trong môi trường công việc, bắt nạt công sở thường không dễ dàng nhìn thấy dưới hình thức “ảnh hưởng vật lý”. Thay vào đó, lời nói và cử chỉ có thể trở thành vũ khí với mức độ tổn thương nghiêm trọng không kém so với bắt nạt thông qua “bạo lực thể chất” thường gặp ở học đường.
Do đó, bắt nạt công sở có thể bao gồm:
- Lời nói: lời lẽ tục tĩu, mỉa mai, nói xấu, hạ thấp danh dự, buộc tội, cố ý làm mất uy tín, v.v.
- Hành động: làm tổn thương về sức khỏe và an toàn, đe dọa, áp đặt, cô lập, đánh cắp ý tưởng, tước đoạt công việc, phân biệt đối xử, thưởng thức và thanh toán không công bằng, v.v.
Những kẻ bắt nạt thường là những người có quyền lực hoặc tự tin rằng họ đứng trên cao so với người khác. Sếp độc tài là một ví dụ điển hình. Ngược lại, những người chịu bị bắt nạt công sở thường ở trong tình thế yếu đuối, không có khả năng tự bảo vệ mình
Tuy nhiên, bất kỳ ai cũng có thể trở thành nạn nhân của bắt nạt công sở. Bạn có tài năng… bạn có thể bị bắt nạt. Bạn là người tử tế… bạn có thể bị bắt nạt. Bạn ít nói… bạn có thể bị bắt nạt.
Tại sao bắt nạt công sở lại diễn ra?
Có nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra bắt nạt công sở. Việc cảm thấy tự trọng bị tổn thương và tình trạng “nguy cơ mất vị trí” khi có đồng nghiệp xuất sắc cùng phòng có thể là ngọn lửa kích thích sự xuất hiện của bắt nạt.
Người thực hiện bắt nạt cũng có thể là những người từng trải qua khó khăn, đau khổ từ các sự kiện trong cuộc sống, và họ “tổn thương lại làm tổn thương người khác.” Điều này thường được coi là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến bắt nạt, mặc dù không ai có quyền tự do bắt nạt người khác chỉ vì họ trải qua những khó khăn.
Nguyên nhân có thể xuất phát từ bên trong bản thân người bắt nạt hoặc từ môi trường xã hội, đặc biệt là nơi làm việc. Có những tình huống mà cả hai yếu tố này đồng loạt góp phần vào tình trạng bắt nạt.
Môi trường làm việc độc hại hoặc công việc áp đặt có thể là điểm xuất phát của bắt nạt công sở. Mất cân bằng quyền lực thường là một trong những yếu tố này, và trong tình huống này, người bắt nạt thường là những người có quyền lực hoặc người đang giữ vai trò có ảnh hưởng. Họ sử dụng quyền lực của mình để kiểm soát những người ở cấp dưới.
Điều này có thể dễ dàng xảy ra trong môi trường công ty với hệ thống lãnh đạo phân cấp. Những người ở cấp trên có thể lạm dụng quyền lực để áp đặt, làm khó khăn hoặc gánh cho cấp dưới những công việc quá nặng nề và khó khăn.
Nếu hành vi này diễn ra lặp đi lặp lại, nó có thể lan tỏa sang các nhân viên khác và tạo thành một “văn hoá” bắt nạt. Người bị bắt nạt thường khó có thể tự bảo vệ bản thân vì họ ở trong thế vị thế yếu đuối. Lời đe dọa liên quan đến công việc có thể khiến họ phải chịu đựng bắt nạt.
Chính sách hoặc quy định không hợp lý có thể được sử dụng như công cụ bởi những người chuyên đi bắt nạt người khác.
Những người thường xuyên trải qua giai đoạn cảm xúc tiêu cực có khả năng trở thành nạn nhân của bắt nạt công sở.
Đọc thêm: Nên lựa chọn công ty Outsourcing hay công ty Product
Dấu hiệu nhận biết người có nguy cơ bắt nạt công sở
Nếu chú ý, bạn có thể phân biệt trước những biểu hiện bắt nạt công sở từ đồng đội hoặc cấp trên, từ đó có thể đưa ra các biện pháp đối phó kịp thời.
Khi đang tìm kiếm mục tiêu để thực hiện bắt nạt, những kẻ này thường thể hiện các hành vi sau:
- Cô lập nạn nhân: Kẻ bắt nạt thường cô lập đối tượng mục tiêu, giữ họ xa lạ khỏi các hoạt động công ty hoặc không giao công việc cho họ.
- Thái độ cáu kỉnh và đe dọa: Thường xuyên thể hiện thái độ tức giận đối với nạn nhân qua lời nói, cử chỉ, ánh nhìn, thậm chí đe dọa, tạo nên môi trường làm việc đầy sợ hãi.
- Xâm phạm quyền riêng tư: Người bắt nạt thường xuyên xâm phạm quyền riêng tư của đối tượng, có thể là trong không gian cá nhân, đồ đạc cá nhân hoặc nơi làm việc.
- Coi thường quan điểm của đồng nghiệp: Thường xuyên phớt lờ và không tôn trọng ý kiến của người khác.
- Khiển trách nạn nhân: Việc khiển trách mạnh mẽ, vượt quá mức chấp nhận hoặc không có cơ sở hợp lý, là dấu hiệu rõ ràng của bắt nạt công sở, với mục đích làm mất uy tín và làm nhục đối tượng.
- Nói xấu sau lưng và lan truyền tin đồn: Việc phổ biến thông tin xấu hay nói xấu sau lưng về đồng nghiệp là một trong những dấu hiệu phổ biến của bắt nạt. Điều này thường xuyên xảy ra.
Hậu quả mà bắt nạt nơi làm việc để lại
Bất kỳ ai cũng có thể trở thành đối tượng của bắt nạt công sở, và hậu quả mà nó mang lại không đơn giản. Các nghiên cứu đã chứng minh rằng bắt nạt công sở có tác động lớn không chỉ đối với người bị ảnh hưởng mà còn đối với giá trị của tổ chức.
Để cụ thể hóa, một số hậu quả nghiêm trọng của bắt nạt công sở có thể là:
Ảnh hưởng đến sức khoẻ của nạn nhân
Hậu quả của bắt nạt công sở không ngừng khi nạn nhân quyết định nghỉ việc. Người bị ảnh hưởng bởi bắt nạt công sở phải chịu đựng tác động tiêu cực về cả sức khỏe thể chất và tinh thần, bao gồm cả vấn đề như huyết áp cao, căng thẳng, biến động tâm trạng không bình thường, cũng như khả năng phát ban hoặc viêm loét dạ dày.
Ảnh hưởng đến kết quả công việc
Nạn nhân sẽ gặp khó khăn trong việc hoàn thành công việc đúng theo khả năng của họ khi phải đối mặt với áp lực từ người bắt nạt. Họ mất đi lòng tự trọng và sự tự tin, gặp khó khăn trong việc tập trung làm việc, dẫn đến sự phân tâm khi thực hiện công việc và giảm hiệu suất.
Những nhân viên bị bắt nạt không chỉ mất hết tinh thần làm việc mà còn phải dành nhiều thời gian để tránh né kẻ bắt nạt, bảo vệ bản thân, hoặc tìm kiếm sự giúp đỡ.
Ảnh hưởng đến nhiều mặt của công ty
Bắt nạt công sở không chỉ tạo ra tổn thương cho nạn nhân mà còn gây tác động tiêu cực đến những nhân viên ngoài cuộc và toàn bộ tổ chức.
Đơn giản việc tồn tại tình trạng bắt nạt đã ảnh hưởng đến không khí làm việc và cả hình ảnh của công ty. Sự giảm năng suất làm việc của nạn nhân do bị bắt nạt cản trở tiến độ công việc.
Việc nạn nhân rời bỏ công ty dẫn đến sự khan hiếm nhân sự. Công ty phải đầu tư nhiều chi phí vào quá trình tuyển dụng mới và có thể mất thời gian để đào tạo người mới từ đầu.
Đọc thêm: Gợi ý style thời trang cực chất để dạo phố và công sở
Bạn cần làm gì nếu là nạn nhân của bắt nạt công sở?
Nhận thức được hành động bắt nạt
Quan trọng nhất và là bước đầu tiên là hiểu rõ đặc điểm của bắt nạt, để có khả năng nhận biết xem bạn đang trải qua bắt nạt công sở hoặc có thể trở thành nạn nhân của nó. Hãy tập trung và nhận thức mọi dấu hiệu của bắt nạt công sở.
Đừng biến mình trở thành kẻ bắt nạt
Dễ hiểu rằng bạn có thể cảm thấy muốn đối đầu với kẻ bắt nạt một cách “ăn miếng trả miếng”. Tuy nhiên, đây không phải là lựa chọn khôn ngoan. Hãy tránh biến mình thành người bắt nạt giống như họ.
Việc phản đối hoặc đánh lại chỉ làm tăng thêm phức tạp tình hình và có thể khiến kẻ bắt nạt đạt được mục đích của họ, đó là khiến bạn mất kiểm soát và “làm liều”.
Dù bạn có trải qua đau đớn và sự phẫn uất đến mức nào, hãy cố gắng giữ bình tĩnh, và sẽ có cách giải quyết trong tương lai. Hãy tiếp tục đọc để biết thêm!
Giữ lại bằng chứng
Khi bị bắt nạt, có thể bạn sẽ gặp khó khăn trong việc nhớ đến bước này, nhưng thực sự, nó rất quan trọng khi bạn muốn khiếu nại về hành vi của kẻ bắt nạt sau này. Có bằng chứng sẽ làm cho những gì bạn nói trở nên đáng tin cậy hơn và làm cho kẻ bắt nạt khó có thể phủ nhận.
Lên tiếng
Có hai lựa chọn trong việc giải quyết vấn đề này. Lựa chọn đầu tiên là tự bản thân bạn đưa ra ý kiến. Khi ai đó có hành vi hoặc lời nói không thích hợp với bạn, hãy thẳng thắn bày tỏ rằng bạn không hài lòng với điều đó và đó là hành vi sai lầm.
Lựa chọn thứ hai là tìm sự giúp đỡ từ người khác. Khi lời nói của bạn không có hiệu quả, hãy tìm kiếm sự hỗ trợ từ một người mà bạn có thể tin tưởng. Trong môi trường công ty, đó có thể là đồng nghiệp, cấp trên, hoặc bất kỳ ai có thể hỗ trợ một cách công bằng trong việc giải quyết các vấn đề tương tự.
Việc gửi một lá đơn khiếu nại đến phòng nhân sự hoặc cấp trên có thể cần thiết, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình huống và các quy định của công ty.
Trong những trường hợp như vậy, việc giữ cho tất cả mọi điều được ghi lại một cách chính xác sẽ giúp quá trình giải quyết trở nên dễ dàng hơn.
Tìm đồng minh
Để ngăn chặn việc trở thành đối tượng của bắt nạt công sở và có thêm sức mạnh để đối mặt với nó, hãy tạo liên kết với những người có sự chia sẻ và xây dựng một mạng lưới hỗ trợ cho bản thân.
Kết luận
Bắt nạt công sở có thể ít khi được thảo luận, nhưng cũng không kém phần nguy hiểm so với các hình thức bắt nạt khác. Không ai là miễn phí khỏi nguy cơ trở thành nạn nhân của bắt nạt công sở và hậu quả của nó có thể làm kinh hãi hơn so với những điều chúng ta thường thấy.
Thời gian mà một người dành ở công ty thường nhiều hơn so với thời gian ở nhà. Do đó, nếu họ phải đối mặt với bắt nạt công sở cả khi làm việc và sống, họ sẽ phải chịu đựng đến bao lâu.
Để tạo ra một môi trường làm việc lành mạnh, sự nỗ lực và quan tâm của cả mỗi cá nhân và tổ chức là quan trọng.
Nếu bạn đang hoặc sắp trở thành nạn nhân của bắt nạt công sở, đừng ngần ngại tìm kiếm người có thể chia sẻ và cung cấp sự hỗ trợ.
Tham khảo thêm: https://hegka.com/articles/bi-quyet-lay-long-sep-noi-cong-so-cuc-ky-hieu-qua
